[NL] Koolhydraat: kameraad of kwaad? Deel 2
[EN] You can read the ENGLISH version of this article here
* Deel 1 uit deze reeks over koolhydraten lees je hier
* Afbeeldingen uit: ‘Tales from the Roads less Traveled – Pie Aerts, 2019’ *
- Met aangepaste passages uit ‘De dr. Ludidi Vastenmethode uit H2 Over Nutriënten –
Ik krijg ontzettend vaak de vraag voorgelegd: ‘hey doc., hoe slecht zijn suikers nou eigenlijk?’
In dit tweede deel ga ik dieper in op de gevolgen van te veel suikers eten: we gaan het onder andere hebben over je gebit en type 2 diabetes!
Te veel van iets kleins
Het probleem van de combinatie kleine suikers en bewerkt eten - waar we tegenwoordig zo veel van eten - is dat je er makkelijk te veel van binnenkrijgt. Zeker wanneer het bijvoorbeeld iets als frisdranken betreft. De suikers die daarin zijn verwerkt glippen gemakkelijk door je maag, om vervolgens in rap tempo in je dunne darm te worden opgenomen. Beeld je maar eens in dat je een glas cola drinkt. Misschien geeft het je een vol gevoel, maar echt verzadigend werkt het niet en tegen de tijd dat je je tweede glas leeg hebt, zit de hoeveelheid suiker uit het eerste glas al in je bloedbaan. Een brandstof die met zo’n snelheid je lichaam in wordt gepompt, vormt al gauw een overschot: er komt meer energie binnen dan het lichaam op dat moment nodig heeft. De inactieve leefstijl die we er op na houden helpt daar niet bepaald bij. Het gevolg: alles wat op dat moment overbodig en onbruikbaar is zal worden opgeslagen. Eerst als glycogeen (opgeslagen suikers in je lijf), maar omdat die opslagcapaciteit beperkt is wordt het teveel aan suiker al gauw omgezet in een energiebron waarvan de opslagcapaciteit in feite onbeperkt is: vet. Van te veel suiker word je dus zeker snel te dik!
Geheelonthouding van bewerkte producten met veel simpele suikers is dus eigenlijk het allerbeste.
Suiker en diabetes
Een langdurige blootstelling aan veel suikers vormt dus een stevige bedreiging voor je energieregelsysteem (o.a. je insulinehuishouding) en kan leiden tot diabetes type 2. Diabetes of suikerziekte heeft zijn naam dan ook te danken aan de moeilijkheden bij het reguleren van de bloedsuiker. Te weinig suiker is overigens ook niet wenselijk, dan kun je in coma raken. Diabeten hebben daarom altijd snelle suikers (druivensuiker) bij zich. Zo kunnen ze wanneer hun bloedsuiker de kritieke ondergrens dreigt te bereiken, deze kunstmatig verhogen. Gelukkig beschikt je lichaam onder normale omstandigheden over een goed regelmechanisme, waardoor het bij een daling van je bloedsuikerspiegel, bijvoorbeeld als je nuchter bent, in staat is lichaamseigen suiker uit opgeslagen suikers (glycogeen) – vrij te maken.
Meer voordelen van minder: suikers en het gebit
Geheelonthouding van bewerkte producten met veel simpele suikers is dus eigenlijk het allerbeste. Het leidt tot metabole voordelen, maar ook tot beduidend minder tandbederf. Zo vertoont in Nigeria, waar vele malen minder kleine suikers worden gegeten, slechts 2% van de bevolking daar tekenen van. Een gemiddelde van alle leeftijdsgroepen! Ter vergelijking: in Nederland had in 2014 van de 20-jarigen slechts 25-31% een gaaf gebit; zo’n 70% heeft dus last van gebitsverval! Het bederf wordt vooral veroorzaakt doordat de bacteriën in onze mond verzot zijn op kleine suikers en deze fermenteren. Hierdoor stijgt de zuurtegraad en dat tast het tandglazuur aan. Vooral zoete etenswaren die gemakkelijk aan je tanden plakken dragen hieraan bij, denk aan snoepgoed, maar ook koekjes, crackers en chips. Interessant ook hier is dat niet alleen het vermijden van dergelijke producten, maar ook het verminderen van het aantal aanvallen (minder eetmomenten) op het gebit hier een oplossing zou kunnen bieden, bijvoorbeeld door middel van onderbroken vasten.
Afbeeldingen uit Tales from the Roads less traveled - Pie Aerts (2019)
En dat het in theorie ook anders kan bewijst maar eens weer één van de weinig resterende jagers-verzamelaarsvolkeren op aarde. Uit Papoea-Nieuw-Guinea, in dit geval. Cultural story teller Pie Aerts (zoek ‘m gerust op), een goede vriend van me, legt overal ter wereld op bijzonder aangrijpende wijze de verhalen van inheemse volkeren beeldend vast. Hij vertelde me over een jagers-verzamelaarsvolk in Papoea-Nieuw-Guinea dat in een omgeving leefde die maar weinig variatie bood in voedselaanbod. Het was een vitaal volk, dat zag je aan hoe de mensen gebouwd waren en zich voortbewogen: elegant en efficiënt. Het was een relatief simpel, maar ontzettend gelukkig volk; dat zag je in het bijzonder als ze lachten. Of zoals Aerts het verwoordde: ‘Het gemiddelde natuurlijke gebit van heel dat volk deed niet onder voor het best gemaakte gebit in Hollywood.’ Hoe kwam dat? Hun belangrijkste voedselbron was de larve van de Rhynchophorus ferrugineus, ook wel de rode palmkever genoemd. Een vette, witgele, made-achtige larve die een filmend mondgevoel geeft en net zo vet en romig smaakt als-ie eruitziet. Niks zoete snacks om de honger te stillen, geen tandbederf te bekennen.
…onze collectieve gevoeligheid voor kleine, bewerkte suikers heeft ontembare niveaus bereikt en leidt tot overmatige consumptie ervan…
De keuze is reuze
Ik ben in de afgelopen jaren meer en meer suiker gaan zien als de stichter van veel gezondheidskwaad. De nuance is niet altijd de beste weg, we vinden het gewoon te lastig om niet te kiezen voor suikers. En er zijn natuurlijk ook goede suikervormen, vooral in groente en fruit. En ja, genieten hoort er ook bij als je lekker en gezond wilt leven. Bewust en beleidsmatig die keuze voor hoogzoet maken is op z’n tijd echt wel oke. Maar onze collectieve gevoeligheid voor kleine, bewerkte suikers heeft ontembare niveaus bereikt en leidt tot overmatige consumptie ervan, op zo’n schaal dat de bijkomende schade gegarandeerd is. Ja, te veel suiker is de oorzaak is van veel, heel veel gezondheidsellende.
Enjoy health,
The doc.
Foto’s
Copyright Pie Aerts, Tales from the Roads less Traveled, Mendo Books, 2019
Bronnen
Zie De dr. Ludidi Vastenmethode
About The doc.
Dr. Ludidi is onder andere auteur van De dr. Ludidi Vastenmethode – intermittent fasting: verantwoord vasten voor iedereen.
Coaching
Doc. voorziet in 1:1 coaching en geeft regelmatig lezingen over leefstijl en gezondheid.
Meer weten of geïntereseerd in een coachingtraject? Mail coaching@drludidi.com of ga naar www.drludidid.com
Comments